جمال خاشقجی یکی از فعالان رسانه‌ای سعودی است که در ماه‌های اخیر به‌عنوان منتقد برخی از سیاست‌های حکومت این کشور مطرح شد.

البته نکته جالب درباره او این است که برخلاف نمونه‌های کشورهای دیگر نمی‌توان خاشقجی را یک مخالف مطلق سعودی دانست؛ اما همین میزان انتقاد هم باعث شد که وی در لیست سیاه حکام سعودی قرار بگیرد و نهایتاً به شیوه‌ای عجیب که بیشتر شبیه فیلم‌های سینمایی است، به قتل برسد.

خاشقجی وارد کنسولگری کشورش در ترکیه شد، ولی زنده از آن خارج نشد. دراین میان مرور چند فیلم و سریالی که به تهدید و قتل منتقدان مرتبط است خالی از لطف نیست.

هوالباقی!

«به رنگ ارغوان» سیزدهمین فیلم آقای ابراهیم حاتمی‌کیا محصول سال‌۱۳۸۳ ایران است.

«شفق» یکی از اعضای گروه سیاسی که اوایل انقلاب از ایران خارج شده، پس از سال‌ها تصمیم می‌گیرد برای دیدن دخترش «ارغوان» که دانشجوی دانشکده جنگل‌داری است مخفیانه به ایران بازگردد. یکی از مأمورین امنیتی به نام «هوشنگ» به‌عنوان دانشجو وارد دانشکده می‌شود تا او را تعقیب و مراقبت کند. ظاهراً شفق از گروهک جدا شده و منزوی شده، اما از آن‌جایی که مهره مهمی است توسط هم‌قطارانش دنبال می‌شود تا قبل از دستگیری یا همکاری با حکومت، حذف شود.

به رنگ ارغوان هرچند در جشنواره فیلم فجر بیست و هشتم چندین سیمرغ دریافت کرد، اما سپس مدتی را توقیف شد. نکته جالب این فیلم خوش‌ساخت این است که پس از رفع توقیف تاکنون چندین بار از رسانه ملی پخش شده است.

انحراف‌ایدئولوژیک

«سیانور» فیلمی به کارگردانی آقای بهروز شعیبی و تهیه‌کنندگی آقای سید محمود رضوی محصول سال ۱۳۹۴ است.

داستان فیلم برگرفته از روایات رسمی از وقایع درونی سازمان مجاهدین خلق ایران پیش از انقلاب اسلامی است.

این فیلم بازگوکننده اختلافات میان دو دسته در سازمان مجاهدین خلق و درگیری میان چهره‌های کلیدی آن مانند آقایان تقی شهرام، مرتضی صمدیه لباف و مجید شریف واقفی در متن یک داستان عاشقانه نافرجام است.

شعیبی به خوبی شروع انحراف در این سازمان را نشان می‌دهد.

انحرافی که با قتل سران مذهبی این گروه به طور رسمی کلید می‌خورد. حذف فیزیکی سران مسلمان مجاهدین یکی از نمونه‌های معاصر در موضوع قتل منتقدان است؛ آن هم در قالب یک تصفیه درون‌گروهی.

سیانور در بخش‌های بهترین بازیگر نقش اول مرد، بهترین بازیگر نقش مکمل زن، بهترین فیلمبرداری و بهترین طراحی صحنه و لباس جشن انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران نامزد دریافت جایزه شد. همچنین این فیلم جایزه بهترین فیلم جشنواره، جایزه ققنوس را دریافت کرد.

دارالفسادآمریکایی!

«خانه پوشالی» House of Cards یک سریال سیاسی - هیجانی آمریکایی محصول سال ۲۰۱۳ میلادی است. این سریال در ۶۵ قسمت و توسط نتفلیکس تهیه شد.

فصل آخر این مجموعه جذاب به زودی منتشر خواهد شد. فرانک آندروود شخصیت اصلی این سریال که یک نماینده کنگره است، برای رسیدن به کاخ سفید اقدامات مختلفی می‌کند که دراین بین هیچ خط قرمزی تعریف نشده است. او در مسیر رسیدن به اهدافش با دختر جوان روزنامه‌نگاری آشنا می‌شود که این رابطه به مرور به یک ارتباط پشت پرده نیز منجر می‌شود.

فرانک به دخترک اطلاعات پنهانی می‌دهد و دختر هم در پازل فرانک بازی می‌کند. نهایتاً وقتی آقای نماینده در مقام معاون رییس‌جمهوری ایالات متحده قرار می‌گیرد، ترجیح می‌دهد دختر را که اطلاعات محرمانه‌ای از او و کارهایش دارد حذف کند. فرانک شخصاً این روزنامه‌نگار جوان را به قتل می‌رساند.

در فصل نخست، «خانه پوشالی» نامزد ۹ جایزه‌امی شد و سه جایزه از جمله جایزه بهترین کارگردانی برای دیوید فینچر را برد. فصل دوم نامزد ۱۳ جایزه‌امی شد و یک جایزه را به خودش اختصاص داد.

فصل‌های سوم و چهارم هم هر کدام نامزد ۱۱ جایزه شدند که از این بین در فصل سوم دو تندیس امی هم به دست آمد. این سریال در طول پخش خودش مجموعاً نامزد هشت جایزه گولدن گلوب هم شده که کوین اسپیسی و رابین رایت هر کدام یک بار به خاطر بازی‌شان در نقش فرانک و کلر آندروود آن را برده‌اند.

«خانه پوشالی» در جشنواره‌ها و مراسم گوناگون مجموعاً نامزد ۱۶۲ جایزه شده که ۲۷ عدد را برده است.

جنایت‌رومانیایی

«کمیسر متهم می‌کند» نام فیلم جنایی است که توسط سرژیو نیکلائسکو، کارگردان رومانیایی، در سال‌۱۹۷۳ ساخته شده‌است. فیلم براساس رویدادی واقعی با عنوان «قتل عام جیلاوا» که در سال ۱۹۴۰ و در جریان جنگ جهانی دوم رخ داده، ساخته شده است.

کمیسر پلیس با نام مولدوان مأموریت می‌یابد تا درباره قتل‌عام زندانیان سیاسی در زندانی در نزدیکی بخارست، پایتخت رومانی، به‌وسیله نیروهای موسوم به گارد آهنین تحقیق به‌عمل آورَد.

در جریان این قتل‌عام، مخالفان سیاسی رژیم فاشیستیِ حاکم، ازجمله تعدادی از فعالان کمونیست، به قتل می‌رسند.

معشوقه‌سناتور

«وضعیت فعلی» State of Play فیلمی در سبک تریلر سیاسی محصول سال ۲۰۰۹ ایالات متحده آمریکا به کارگردانی کوین مک‌دانلد و نویسندگی ماتیو مایکل کارنهان، تونی گیلروی و بیلی ری است. این فیلم اقتباسی از مجموعه تلویزیونی معروفی با همین نام است که در سال ۲۰۰۳ از شبکه بی‌بی‌سی پخش شد. راسل کرو در این فیلم نقش کال مک‌آفری که یک روزنامه‌نگار است، بازی می‌کند.

داستان فیلم حول تلاش‌های کال برای پرده‌برداشتن از راز قتل معشوقه سناتور آمریکایی که نقش آن را بن افلک بازی می‌کند، شکل می‌یابد.

درونمایه فیلم بررسی نقش بی‌طرفی در کارهای خبرنگاری و رابطه بین سیاستمداران و رسانه‌هاست. این فیلم نشان می‌دهد خبرنگاران برای افشای حقیقت کار دشواری دارند. خصوصاً اگر طرف مقابل‌شان یک سناتور آمریکایی باشد. این وضعیت ممکن است به فشار و تهدید منجر شود.

افشاگری‌خونین

«زد» فیلمی فرانسوی‌زبان ساخته کوستا گاوراس، کارگردان یونانی‌الاصل است. در یک کشور بی‌نام که توسط یک حکومت مقتدر اداره می‌شود، نماینده سرشناس حزب مخالف دولت در اثر ضربات چوب بیسبال دو تن از اعضای نیروهای شبه‌نظامی ضدکمونیستی که در دوران رقابت‌های انتخاباتی با حزب حاکم همکاری می‌کنند به قتل می‌رسد. دولت حاکم برای جلوگیری از رسوایی‌های بیشتر ادعا می‌کند که وی در اثر یک حادثه رانندگی کشته شده است، اما مأمور بررسی پرونده به کمک یک روزنامه‌نگار سعی در کشف واقعیت دارند. این فیلم یکی از دردناک‌ترین پایان‌بندی‌های تاریخ سینما را دارد که می‌تواند به‌شدت شما را عصبانی کند. زد برنده جایزه اسکار و نیز جایزه گلدن گلوب بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان در سال ۱۹۷۰ شد.

*روزنامه صبح نو